Israel bị các nhóm nhân quyền trong nước cáo buộc không tuân thủ phán quyết viện trợ của ICJ Gaza.

Thứ hai, ngày 11 tháng 3 năm 2024 17.21 GMT

Mười hai tổ chức nhân quyền nổi tiếng nhất của Israel đã ký một bức thư công khai cáo buộc nước này không tuân thủ phán quyết tạm thời của tòa án công lý quốc tế (ICJ) rằng Israel phải tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận viện trợ nhân đạo vào Gaza.

Trẻ em Palestine chờ nhận đồ ăn do một bếp ăn từ thiện ở Rafah nấu. Ảnh: Ismael Mohamad/UPI/Rex/Shutterstock

Các yêu cầu bao gồm thực hiện mọi biện pháp để ngăn chặn hành vi cố ý gây tổn hại cho người dân, tạo điều kiện viện trợ nhanh chóng tại Dải Gaza, ngăn chặn và trừng phạt hành vi kích động trực tiếp hoặc công khai dẫn đến diệt chủng và lưu giữ bằng chứng về hành động sai lệch được thực hiện trong cuộc chiến chống lại Hamas.

Trong lá thư, các nhóm nhân quyền nói rằng Israel có nghĩa vụ pháp lý phải thực hiện các yêu cầu do tòa án đưa ra nhưng cho đến nay họ vẫn chưa thực hiện. Các bên ký kết bức thư bao gồm nhóm tố giác quân sự “Breaking the Silence” và Hiệp hội Dân quyền ở Israel.

Bức thư viết: “Lệnh của ICJ là nghĩa vụ pháp lý nhằm chấm dứt khủng hoảng con tin ở Gaza. Nó phải được tuân thủ, không chỉ để giảm bớt nỗi đau đớn của người dân mà còn vì lợi ích của toàn thể nhân loại”. Đồng thời trong lá thư cũng nêu rõ rằng ICJ đã kêu gọi Hamas nhanh chóng thả tất cả các con tin người Israel vô điều kiện.

Israel đã lại phải đối mặt với áp lực về việc thiếu khả năng tiếp cận cứu trợ tới Gaza. Mỹ và các nước khác đã thả viện trợ vào dải ven biển, Mỹ và EU đã cũng đồng thời ra lệnh mở hành lang biển tới ven biển.

Bức thư xuất hiện khi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông António Guterres, lặp lại lời kêu gọi đình chiến trong cuộc chiến Israel-Hamas ở Dải Gaza. Ông yêu cầu thả các con tin mà Hamas bắt giữ và loại bỏ “mọi trở ngại để đảm bảo cung cấp viện trợ cứu sinh với tốc độ và quy mô lớn” tới Gaza, nơi mà Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng ¼ dân số đang trên bờ vực của nạn đói.

Hôm thứ Hai, một tàu từ thiện chở lương thực viện trợ của Tây Ban Nha đã chuẩn bị khởi hành từ Síp đến Dải Gaza. Nhóm phi chính phủ Open Arms cho biết tàu của họ sẽ kéo một tàu bốc dỡ hàng chở 200 tấn thực phẩm, sau đó cộng sự của họ, tổ chức từ thiện World Central Kitchen của Hoa Kỳ, sẽ dỡ hàng lên bờ biển Gaza.

Bức thư viết:“Là thành viên của xã hội dân sự tại Israel cam kết bảo vệ nhân quyền và pháp quyền, chúng tôi lên án Israel vì cho đến nay vẫn không thay đổi hành vi của mình dựa trên các biện pháp do ICJ đặt ra, cũng như sự thật là viện trợ nhân đạo tới Gaza đã giảm 50% trong tháng sau khi phán quyết,”.

“Chúng tôi kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, trong đó phải bao gồm việc trao trả các con tin. Chúng tôi yêu cầu chính phủ Israel tuân thủ lệnh của ICJ và thực hiện các biện pháp tạm thời của tòa án để giảm thiểu và khắc phục khủng hoảng con tin ở Gaza.

Hơn nữa, chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế hãy chung tay thúc đẩy và ủng hộ việc ngừng bắn ngay lập tức cũng như thực hiện các biện pháp tạm thời, đồng thời tăng cường sự cố gắng để đảm bảo rằng các con tin Israel được trao trả từ Gaza”.

Mặc dù tòa án tối cao của Liên Hợp Quốc không ra lệnh chấm dứt chiến sự, nhưng phán quyết của tòa này được coi là lời cảnh báo đối với Israel về mức độ giám sát pháp lý quốc tế đối với hoạt động quân sự kéo dài nhiều tháng mà nước này phát động để đáp trả các cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10.

Phán quyết này được coi là sự khiển trách gay gắt đối với hành vi thời chiến của Israel, cùng với tăng áp lực từ quốc tế ngày càng tăng đối với nước này để ngăn cuộc tấn công mà đã gây ra sự tàn phá dân sự trên diện rộng và dẫn đến việc di dời hơn 85% dân số 2,3 triệu người của Gaza.

Lệnh tạm thời đã bị Thủ tướng Israel, ông Benjamin Netanyahu lên án vào thời điểm đó, ông cho rằng việc tòa án sẵn sàng thảo luận về các cáo buộc diệt chủng là một “vết nhơ sẽ không thể xóa bỏ”.

Cộng đồng nhân quyền quốc tế cũng bày tỏ quan ngại về việc Israel không tuân thủ phán quyết của ICJ.

Hai tuần trước, Tổ chức Ân xá Quốc tế đã cảnh báo về “sự khó khăn” của Israel trong việc cho phép tiếp cận viện trợ nhân đạo xảy ra vào thời điểm dân số đang trên “bờ vực nạn đói”.

Heba Morayef,giám đốc khu vực Trung Đông và Bắc Phi của Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết: “Israel không chỉ tạo ra một trong những cuộc khủng hoảng con tin tồi tệ nhất trên thế giới mà còn thể hiện sự thờ ơ nhẫn tâm đối với số phận của người dân Gaza bằng cách tạo điều kiện cho những điều mà ICJ cho rằng sẽ khiến họ bị diệt chủng”.

Những lo ngại mới nhất về tình hình con tin ở Gaza xuất hiện trong bối cảnh truyền thông Israel đưa tin chưa được xác thực về cái chết của Marwan Issa, phó chỉ huy cánh quân sự của Hamas ở Gaza, trong một cuộc không kích trên lãnh thổ này. Cho đến nay, Israel đã không thể tiếp cận được các lãnh đạo cấp cao của Hamas - một trong những mục đích chiến tranh của họ - ở Gaza.

Vài giờ sau, thủ tướng Israel, ông Benjamin Netanyahu nói trong một video trên nền tảng X rằng Israel đang trong thế thắng và sẽ “tiếp cận tất cả dân” trong Hamas.

Nguồn: https://www.theguardian.com/world/2024/mar/11/israeli-human-rights-groups-icj-gaza-aid-ruling

Người dịch: Hạnh Nhi